Makula retina tabakasında( sinir tabaka) yer alan, görmenin merkezi kısmından sorumlu bir bölgedir. Sarı nokta hastalığı, Makulanın özellikle 60 yaş sonrası, en sık rastlanılan rahatsızlığıdır. Hastalık, merkezi görmeyi etkilediği için hastaların hayat kalitelerini düşürmektedir. Kişiler; okumada, araç kullanmada, yüzleri tanımada büyük güçlükler çekmektedir.
Sarı Nokta Hastalığının Kaç Farklı Tipi Vardır?
İki farklı tipte dejenerasyon olabilmektedir.
- Kuru Tip Makula Dejenerasyonu: Çoğu hastada bulunan bir tiptir. Yaşlanmaya bağlı olarak gelişir. Yavaş ilerlediğinden görme kaybı daha azdır ve uzun sürede ortaya çıkar. Fakat bazı kuru tip olguları da yaş tip gibi hızlı ilerleme gösterebilmektedir.
- Yaş Tip Makula Dejenerasyonu: Hastaların Yüzde 10’unda bulunur. Gözün arka kısmından gelişen anormal damarlanmalar, buralardan meydana gelen sızıntılar ve kanamalarla belirti verir. Bu durumda görme kaybı ani ve ciddi seviyededir.
Kimlerde Görülür
Sarı nokta hastalığı tüm dünyada yaklaşık 200 milyon kişiyi etkilemektedir. 2040 yılında bu sayının 300 milyonu bulması beklenmektedir. Sarı nokta hastalığı 55 yaş üstündeki bireyleri etkilemektedir. Yaş arttıkça sarı nokta hastalığına yakalanma oranı artmaktadır. 70 yaş üstündeki bireylerin yaklaşık %15’i bu hastalıktan etkilenmektedir. Her iki cinsi de etkilemekle beraber kadınlarda biraz daha sık görülmektedir.
Risk Faktörleri Nelerdir?
İleri yaş ve genetik faktörler en büyük risk grubunu oluşturmaktadır. Bunun yanında sigara kullanımı, hipertansiyon, UV ışınları ve kötü beslenme alışkanlıkları gibi faktörlerde hastalık riskini arttırmaktadır.
Belirtiler nelerdir?
Hastalık belirtileri kişiden kişiye farklılık göstermekle beraber özellikle okumada güçlük, bakılan noktada sabit bir gölge görme, çizgileri eğri görme başlıca belirtilerdir. Aşağıda görülen kareli kağıt testi hastaların tek başlarına yapabilecekleri basit ama etkili bir tarama yöntemidir.
Nasıl Teşhis Edilir?
Başlangıç aşamasında bulgu vermediği için 55 yaş ve üzeri herkesin yılda en az bir merkez sarı nokta hastalığı için tarama yaptırması gerekir. Hastalık tespit edilen kişiler bu hastalık konusunda uzmanlaşmış göz doktorları tarafından takibe alınır ve takip aralıkları belirlenir. Hastalığında tespitinde ilk basamak olarak damlalı retina muayenesi ve göz tomografisi olarak bilinen optik koherens tomografi kullanılır. Yaş tip sarı nokta hastalığından şüphelenilen hastalara ise ek olarak göz anjiografisi yapılır. Göz anjiografisi kalp anjiografisinden farklı olarak tedavi amaçlı değildir, sadece tanı koymak için yapılır.
Aferez Yöntemi ile Güncel ve Etkin Tedavi
Aferez tedavisi sarı nokta hastalığında etkili ve güncel tedavi olarak kabul edilmektedir. Hasta ya da bağışçıdan alınan kan cihaz yardımıyla ayrıştırılır ve hastalığa sebep olan toksik maddeler kandan uzaklaştırılır. Hastanın ihtiyacı olan temiz kan tekrar hastaya verilerek ihtiyaç duyulan kısmı kullanılıp geri kalan kısmının tekrar hastaya enjekte edilir. Böylece hastalığının gelişimine eşlik eden risk faktörleri, hastanın kanından uzaklaştırılarak, hastalığın ilerlemesi yavaşlatılır ya da durdurulmuş olur.
