Mikropların yayılmasını önlemenin en etkili yollarından biri doğru el yıkama alışkanlığımızın olmasıdır. Gün boyunca birçok yüzeyle temas ederiz ve bu yüzeylerden mikroplar ellerimize bulaşır. Mikroplar, gözlerimize, ağzımıza veya burnumuza temas ettiğinde soğuk algınlığı gibi üst solunum yolu hastalıkları başta olmak üzere birçok rahatsızlığın gelişmesine yol açabilir.
Hijyenik el yıkama, bu mikropların etkili bir şekilde uzaklaştırılmasını sağlar. Ellerinizi su ve sabunla yıkamak, mikropların yüzde 90’ını ortadan kaldırır. El hijyenini sağlamanın önemine dikkat çekmek için her yıl dünyada 15 Eylül günü “Dünya El Yıkama Günü” olarak kutlanmaktadır.
“Tuvalet kullanan her 5 kişiden ancak biri daha sonra ellerini yıkamaktadır.”
Dünya El Yıkama Günü Nedir?
Her yıl 15 Ekim’de kutlanan “Dünya El Yıkama Günü”, el hijyeninin küresel önemine dikkat çekmek için düzenlenen bir etkinliktir. Etkinlik, bireyleri ve toplulukları el yıkamanın sağlık üzerindeki olumlu etkileri konusunda bilinçlendirmeyi amaçlar.
Bu özel günde, dünya genelinde çeşitli etkinlikler düzenlenir. Okullarda, iş yerlerinde ve sağlık merkezlerinde el hijyeni alışkanlıklarının nasıl geliştirileceği hakkında seminerler ve atölyeler düzenlenir. Ayrıca, el yıkama talimatları ve doğru teknikler hakkında bilgilendirici materyaller sunulur.
“Çocuklar tuvalet kullandıktan sonra ve yemek yemeden önce ellerini yıkadıklarında ishale yakalanma riski yüzde 40’tan fazla azalmaktadır.”
Etkili ve Hijyenik El Yıkama Nasıl Yapılır?
Doğru el yıkama tekniklerini uygulamak için, belirli adımların takip edilmesini gerektirir. İlk olarak, ellerinizi akan suyun altında ıslatın. Ardından, ellerinizin her yerine sıvı sabun uygulayın. Sabun kullanımı, mikropların büyük ölçüde temizlenmesini sağlar. Ellerinizi en az 20 saniye boyunca ovalayın. Bu süre, hijyenik el yıkama süresi olarak kabul edilir.
Parmak aralarınıza, tırnak içlerine ve bileklerinize de sabun uygulamalısınız. Buralar, mikropların en sık saklandığı yerlerdir. Ellerinizi su ile iyice durulayın ve temiz (tercihen size ait) bir havluyla kurulayın. Havlunuz yoksa tek kullanımlık kağıt havlulardan kullanabilirsiniz. Bu adımlar, en hijyenik el hijyeni talimatı olarak kabul edilir ve düzenli olarak uygulanmalıdır.
El yıkarken dikkat edilmesi gereken bir diğer nokta da suyun sıcaklığıdır. Birçok kişi sıcak suyun bakterileri öldürdüğünü düşünse de,suyun sıcaklığı ile mikropların yok edilmesi arasında bir bağlantı yoktur. Dolayısıyla, sıcak ya da soğuk su kullanarak ellerinizi yıkayabilirsiniz. Asıl önemli olan sabun kullanmanızdır.
Hijyenik El Yıkama Süresi Ne Kadar Olmalıdır?
Etkili ve hijyenik el yıkama süresi, mikropların ellerden uzaklaştırılması için kritik bir faktördür. Genellikle, en az 20 saniye süren bir yıkama işlemi önerilir. Bu süre, mikropların uzaklaştırılması için gereken minimum süreyi temsil eder ve bu süre boyunca ellerin tüm yüzeylerinin sabunla iyice ovalanması gerekir.
Elinizi yeterince uzun süre yıkamak, süresine dikkat etmek, özellikle grip salgınları veya ishal gibi bulaşıcı hastalıkların yaygın olduğu dönemlerde oldukça önemlidir. Bu süre, hem sizin hem de çevrenizdekilerin sağlığını koruma noktasında büyük bir rol oynar.
Elinizi Hangi Durumlarda Yıkamalısınız?
Doğru el yıkama, sadece evde değil, birçok farklı ortamda yapılması gereken bir işlemdir. Özellikle toplu taşıma araçlarını kullandıktan sonra, halka açık tuvaletlerden çıktıktan sonra ve yemek hazırlığından önce ellerinizi yıkamak önemlidir. Bu tür alanlar, mikropların en yoğun olduğu yerler arasında bulunur.
Ofis ortamında, bilgisayar klavyesi veya telefon gibi sık temas edilen aletlerle çalıştıktan sonra da el temizliği ihmal edilmemelidir. Özellikle ortak kullanılan cihazlar, mikropların hızla yayılmasına neden olabilir.
El yıkama talimatı, hijyenin sağlanması adına her ortamda uygulanabilecek basit adımları içerir. Bu talimatlar, ellerin her zaman temiz ve güvenli kalmasını sağlar. İş yerinde ya da sosyal etkinliklerde, el yıkama alışkanlıklarınızı ihmal etmeyerek hastalık riskini en aza indirebilirsiniz.
El Yıkama Hastalıkların Yayılmasını Önler
Ellerimizin temiz olmasına dikkat etmek, birçok hastalığın önlenmesinde kilit bir rol oynar. Özellikle grip, soğuk algınlığı ve gastroenterit gibi bulaşıcı hastalıklar, eller vasıtasıyla hızla yayılabilir. Hijyenik el yıkama, bu tür hastalıkların yayılmasını büyük ölçüde engelleme potansiyeli taşır.
Çocuklar, özellikle enfeksiyon riskine karşı daha hassastır. Bu yüzden, çocuklara sağlıklı alışkanlıklarının kazandırılması, hem onları hem de çevrelerindeki insanları korur. El yıkamanın hastalıkları önlemedeki etkinliği, sağlık otoriteleri tarafından sıklıkla vurgulanmaktadır.
Özellikle sağlık çalışanları, hastane ortamında el hijyenine son derece dikkat etmelidir. Hastane kaynaklı enfeksiyonların önlenmesinde, hijyenik el yıkama uygulamaları hayati önem taşır.
“Her yıl 1,7 milyon çocuk beşinci yaş gününü kutlayamadan ishal ve pnömoni yüzünden ölmektedir.”
Çocuklara El Yıkama Alışkanlığı Nasıl Kazandırılır?
Çocuklara doğru el yıkama alışkanlığı kazandırmak, onların sağlığını korumanın yanı sıra toplumun genel sağlığı için de önemlidir. Çocuklar, öksürük ve boğaz ağrısı gibi semptomlarla kendini gösteren birçok üst solunum yolu enfeksiyonuna karşı daha hassastır ve bu nedenle el hijyenine daha fazla dikkat etmeleri gerekir.
“Eldeki kanıtlar, tuvalet kullandıktan sonra ve yemek yemeden önce ellerin sabunla yıkanmasının çocuklar arasında pnömoni enfeksiyonunu yaklaşık dörtte bir azaltabildiğini göstermektedir.”
Ebeveynler, çocuklarına etkili el yıkamanın önemini anlatmalı ve bu alışkanlığı günlük rutinlerine dahil etmelidir. Eğlenceli ve eğitici oyunlar, çocukların el yıkamanın ne kadar önemli olduğunu öğrenmelerine yardımcı olabilir.
Okullarda düzenlenen hijyen eğitimleri de, çocukların el yıkama alışkanlıklarını geliştirmesine katkı sağlar. Eğitimlerde, ellerin nasıl doğru bir şekilde yıkanacağı ve mikropların nasıl önleneceği gibi konular ele alınır.
Bu içerik, Biruni Üniversite Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzman Doktoru Müberra Hraloğlu tarafından onaylanmıştır.
