İshal dışkılama sayısının artması ve daha sulu hal almasıdır. Çocukluk çağında görülen ishalleri sürelerine göre sınıflandırabiliriz.
- Akut ishal: 2 haftadan kısa süren ishal
- Uzamış ishal: 2-4 hafta süren ishal
- Kronik ishal: 4 haftadan uzun süren ishal
Çocuklarda genellikle 2 haftadan kısa süren akut ishaller görülür.
Akut İshal Nedir?
Genellikle enfeksiyöz kaynaklıdır.
Yaz aylarında 0-5 yaş grubundaki çocuklarda en sık rastlanan enfeksiyon hastalıklarının başında mide-barsak enfeksiyonları gelir.
Bu enfeksiyonlar başta ishal olmak üzere bulantı-kusma, ateş, karın ağrısı gibi bulgularla kendini gösterir.
Bu enfeksiyonlarda etken mikroorganizma genellikle virüsler (rotavirüs, adenovirüs, gibi) olmakla birlikte bakteriler veya parazitler de olabilir.
Bu mikroorganizmalar;
- Kirli-kanalizasyon sularının karıştığı sularda yüzülmesi
- Kirli suların bulaştığı veya bozulmuş gıdaların tüketilmesi
- El hijyenine dikkat edilmemesi sonucu bulaşır.
Akut İshalde Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
İshalin en önemli sonuçlarından biri sıvı ve tuz kaybıdır. Tedavide vücudun kaybettiği sıvıyı ve tuzu yerine koymak temel amaçtır.
- İshal olan çocuklara sık sık su içirilmelidir.
- Emziren anneler sık sık emzirmeye devam etmelidir.
- Yoğurt, ayran, haşlanmış, patates, muz, pirinç lapası gibi gıdalar verilmeli, yağlı ve şekerli gıdalardan kaçınılmalıdır.
- Oral Rehidratasyon Sıvısı (eczanelerde mevcut) dediğimiz sıvı karışımının her ishal sonrası içirilmesi kaybedilen sıvının yerine konmasına yardım edecektir. Doktorunuza danışarak çocuğunuza verebilirsiniz.
- Ateş eşlik ediyorsa ateş düşürücü ilaçlar (daha önce doktorunuzun önerdiği parasetamol, ibuprofen gibi ateş düşürücüleri, doktorunuzun önerdiği dozda) verilmelidir.
- Barsak florasının düzenlenmesini sağlamak amacıyla probiyotikler doktor tavsiyesi ile kullanılabilir.
- Çocuğun ağızdan sıvı alamadığı ve sıvı kaybının fazla olduğu durumlarda hastaneye yatış ve damardan sıvı verilmesi gerekebilir.
- Virüs kaynaklı ishallerde antibiyotik işe yaramayacağı gibi ishali artırabilir. Bu nedenle hekiminiz önermedikçe antibiyotik kullanmayın.
Akut İshalde Ne zaman Hekime Başvurulmalıdır?
- Bir yaşından küçük çocuklarda
- Çocuğun ağızdan sıvı alamadığı durumlarda (hekim değerlendirmesine göre damardan sıvı verilmesi ve hastaneye yatış gerekebilir)
- Sıvı kaybı belirtileri varsa
- İshalde kan varsa
- Şiddetli karın ağrısı varsa
- Çocuğunuzun genel durumunda sizi rahatsız eden herhangi bir değişiklik varsa
en kısa zamanda çocuk doktoruna başvurun.
Sıvı Kaybı Belirtileri Nelerdir?
- Dil, dudak ve ağızda kuruluk
- Göz kürelerinin çökmesi
- Bıngıldağın çökmesi
- İdrar miktarının azalması/koyu sarı renkte idrar yapma
- Çocuğun uykuya meyilli olması
Akut İshalden Korunmak İçin Neler Yapılmalıdır?
Enfeksiyon kaynaklı akut ishallerden korunmak için
- El hijyenine dikkat edilmeli
- İçme sularının ve yiyeceklerin yıkandığı suların temiz olduğundan emin olunmalı
- Özellikle çiğ tüketilen gıdalar dikkatlice yıkanmalı
- Hijyeninden emin olunmayan açıkta satılan gıdaların tüketilmesinden kaçınılmalıdır.
Kronik İshal Nedir?
Dört haftadan uzun süren ishallerdir.
Parazitler, besin alerjileri, çölyak hastalığı, inflamatuar barsak hastalıkları, irritabl barsak sendromu gibi birçok nedeni olabilir.
İki haftadan uzun süren ishallerde ileri araştırma gerekir, mutlaka çocuk hekimine başvurulmalıdır.
