ERCP veya Endoskopik Retrograd Kolanjiyopankreatografi, karaciğer, safra kesesi, safra kanalları ve pankreastaki sorunları teşhis ve tedavi etmek için bir uygulanan ileri bir endoskopik tanı ve tedavi yöntemidir.
ERCP Nasıl Uygulanır?
ERCP, duodeneskop denilen özel bir endoskopla gerçekleştirilir. Duodenoskop denilen ucunda ışıklı kamera sistemi bulunan cihaz ile ağız yolundan girilerek safra kanalı ve pankreas kanalının ortak açıldığı papilla denilen yere ulaşılır. Daha sonra milimetrik delikten ince uçlu kateter denilen aletle girilerek safra kanalına ve gerekirse pankreas kanalına ulaşılarak kontrast madde verilir ve o bölgenin görüntülenmesi sağlanır. Kontrast madde safra kanalında bulunan taş, tümör ya da safra kaçakları ile tümör görüntüleme imkanı tanır. Böylece herhangi bir ameliyata gerek olmadan pankreas ve safra kanalında bulunan bu sorunlar tamamen ortadan kaldırılır. Safra yollarındaki taşların temizlenmesi, safra yolları ve pankreas tümörlerinin tedavi yönetiminde bu yöntem uygulanabilir.
Sorunun kaynağı belirlendikten sonra hekim ERCP yöntemi ile aşağıdaki işlemlerden birini uygulayarak sorunu tedavi edebilir.
- Sfinkterotomi: Bu yöntem küçük safra kesesi taşlarının safra ve pankreas suyunun uygun şekilde boşaltılmasına yardımcı olabilecek pankreas kanalı veya safra kanalının açıklığında küçük bir kesi (kesik) yapılmasını içerir.
- Stent yerleştirme: Stent, kanalı açık tutmak ve drenajına izin vermek için safra kanalına veya pankreas kanalına yerleştirilen bir drenaj tüpüdür.
- Safra taşı (lar) ın çıkarılması: ERCP safra kesesi taşlarını safra kanalından çıkarabilir, ancak safra kesesinin kendisinden çıkaramaz.
ERCP Hangi Hastalıkların Tedavisinde Uygulanıyor?
- Ana safra kanalından safra çamurunun, taşlarının temizlenmesi.
- Safra yolu veya safra yolu ağzı darlıklarının açılması
- Safra yolunu daraltıp tıkayan kanserlerde stent konarak normal safra akışının sağlanması, sarılığın giderilmesi.
- Sklerozan kolanjit gibi bazı hastalıkların tanısında
- Bazı pankreas hastalıklarının tedavisinde (pankreatik stent uygulaması, ana pankreas kanalı taşlarının temizlenmesi vs).
- Safra yolu parazitinden şüphelenilen durumlarda
- Tıkayıcı sarılıkların tedavisinde
ERCP güvenli bir yöntem midir?
ERCP yöntemi düşük riskli bir işlemdir. Ancak ileri endoskopik yöntem olduğundan deneyimli bir gastroenterolog tarafından, donanımlı sağlık kuruluşlarında yapılması önemlidir.
ERCP öncesi nelere dikkat etmek gerekir?
ERCP yaptırmadan önce, aşağıdaki özel tıbbi durumları doktorunuza bildirmeniz gerekmektedir.
- Hamilelik
- Akciğer rahatsızlığı
- Kalp rahatsızlıkları
- Herhangi bir ilaca karşı alerji
- Şeker hastalığınız varsa
İşlem sırasında hasta ağrı duyar mı?
ERCP işlemi genel anestezi yerine sedoanaljezi dediğimiz basit uyutma ile yapılabilmektedir. İşlem sırasında hasta herhangi bir rahatsızlık duymaz. Ancak işlemden sonra 3 saat kadar gaza bağlı karın ağrısı olabilir.
ERCP işlemi ne kadar sürer?
İşlem süresi hazırlıklardan sonra 30-40 dakika sürer. Başarılı bir işlem sonrası hasta 3-4 saat hastanede gözlem altında tutulur ve sonrasında taburcu edilir. Hasta ertesi gün normal yaşamına geri dönebilir.
ERCP işlemi için Hasta Nasıl Hazırlanır?
ERCP yöntemi uygulanmadan önce dikkat edilmesi ve ele alınması gereken belli başlı bazı hususlar mevcuttur.
– En az 6 saat süre için aç kalınmalıdır.
– Daha önceden kullanılan düzenli ilaçlar için doktora bilgi verilmesi gerekir.
– İlaçlardan bazılarının önceden kesilmesi gerekebilir.
– Alerji ya da kalp ve akciğer hastalıkları olan kişilerin sorunları konusunda doktor bilgilendirilmelidir.
– Anestezi altında bir işlem olduğu için mutlaka bir refakatçı bulunmalıdır.
ERCP Sonrası Dikkat Edilmesi Gerekenler?
Tedavi yöntemi sırasında kullanılan ilaçların etkisi nedeniyle, hasta bir süre kontrol altında tutulur. Özellikle tedavi gerçekleşirken hava verildiği için kısa bir süre şişme ve gaz sorunu yaşayabilir. Ayrıca tedavi sonrası doktor aksini söylemediği sürece sağlıklı ve güvenli şekilde yemek yenebilir. İşlem sonrasında aşağıdaki belirtiler oluşursa mutlaka işlemi yapan hekim tarafından değerlendirilmelidir.
– Ateş
– Üşüme
– Titreme
– Karın ağrısı
– Sarılık
ERCP’nin hastaya sağladığı avantajlar nelerdir?
ERCP hem tanı hem de tedavi için kullanılan bir yöntemdir. Tek bir işlemle hastanın tanı ve tedavisi gerçekleştirilmiş olur. Taş, tümör, daralma ya da tıkanıklık gibi durumlar bu yöntemle görüntülenebildiği için tanı konulması açısından ERCP yöntemi büyük bir avantaj sağlar. Aynı zamanda genel anestezi gerektirmediğinden hasta açısından yüksek konforlu bir işlemdir.
ERCP başarısını etkileyen donanımlı merkezlerde, deneyimli gastroenteroloji uzmanları tarafından yapılmalıdır.
