OYUN TERAPİSİ NEDİR?
Oyun terapisi çocukların uyumlu ve mutlu olarak yaşamalarını hedefleyen gelişimsel bir terapi şeklidir. Çocukların oyunu ve oyuncakları kullanarak kendilerini ifade etme gereksinimlerine odaklanan özel bir süreçtir.
Çocuklar, kendilerine güvenli bir ortam sunan eğitimli bir oyun terapisti ile istedikleri şekilde oynayabilmeleri için cesaretlendirilirler. Bu süreçte, çocuklara duygusal sorunlarını ifade edebilmeleri için değişik çeşitte birçok oyuncak sunulur. Çocukların kendilerini sanat, drama ve fantazi içeren oyunlar yoluyla ifade edebilmeleri için fırsat yaratılır. Oyun ve oyuncaklar kullanılarak çocuklar ile iletişim kurmaya, sorunları çözmelerine ve olumsuz davranışlarını değiştirmelerine yardımcı olunur.
OYUN TERAPİSİNİN FAYDALARI NELERDİR?
Çocuklar oyun oynamayı severler. Yetişkinler kadar duygularını anlayabilme ve konuşabilme becerileri gelişmemiştir. Bu nedenle, oyunun, çocuklara deneyimlerini ve duygularını ifade etme fırsatı sunduğundan iyileştirici bir özelliği vardır. Çocuklar, oyunlarında davranışlarını etkileyen kızgınlık, üzüntü, korku, ya da hayalkırıklığı gibi duyguları terapistin sağladığı güvenli bir ortamda yeniden canlandırabilirler.
Oyun terapisi;
• Yaşadıkları dünya hakkında öğrenmelerine
• Duygu ve düşüncelerini ifade etmelerine
• Zihinsel ve fiziksel becerilerini geliştirmelerine
• Etkili sosyal beceriler geliştirmelerine
• İlişkilerde güçlü bağlar kurabilmelerine yardımcı olur.
OYUN TERAPİSİNİN EVDEKİ OYUNDAN FARKI NEDİR?
Oyun oynamak çocuğa yaşamlarında insanlarla girdikleri etkileşimleri yeniden canlandırma fırsatı veren doğal bir fırsattır. Oyunun üç temel amacı vardır: İlk ikisi çocuğun bilişsel ve motor gelişimini desteklemek, üçüncüsü ise duygusal çatışmaların çözülmesini sağlamaktır.
OYUN TERAPİSİ NASIL YAPILIYOR?
Oyun terapisi sürecinde, çocuklar kendi içlerinde mücadele ettikleri duygusal deneyimlerini yansıtan oyunlar yaratırlar. Bu deneyimler genellikle sözel olarak ifade edilmezler. Çocuklar oyunlarında özel oyuncaklar seçerek duygusal çatışmalarını yansıtan önemli konuları tekrar canlandırırlar.
Terapist ise bu süreçte çocuğa uygun tepkileri vererek duygularını fark etmesini, ifade etmesini ve sorunla ilgili başaçıkma yollarını bulmasını sağlar. Bu duyguları ifade etme süreciyle başlayan terapi, çocuğun bu durum üzerinde kendini iyi hissetmesine dek sürecektir .
OYUN TERAPİSİ NE KADAR SÜRER?
Oyun terapisi, çocuğun geçmiş ve bugün yaşadığı deneyimlerdeki çeşitli etkenlere bağlı olan bir süreçtir. En önemli iki etken, çocuğun gelişimsel dönemi ve terapi sürecindeki yaşıdır. Diğer bir etken ise çocuğun yaşadığı sıkıntının derinliğidir. Oyun terapisi, genellikle haftada bir ya da iki kez olmak üzere birkaç oturumdan birkaç aya kadar sürebilir. Çocuklar oyun terapisti ile oyun odasında geçirdikleri zamanı, “yalnızca oyun oynadık” diyerek açıklayabilirler, fakat bu süreçte çocuklar yeni rolleri ve davranışları öğrenirken, kendileri için sorun oluşturan durumlarla başa çıkma yollarını keşfederler.
OYUN TERAPİSİNİN ÇOCUK ÜZERİNDE ETKİLERİ NELERDİR?
Oyun terapisi, çocukların kendilerini ifade edebilecekleri, risk alabilecekleri, sosyal kuralları ve sınırları öğrenebilecekleri ve yaşadıkları sorunlar ile başa çıkabilme yollarını keşfedebilecekleri güvenli bir ortam yaratır. Oyun terapisi süreciyle, çocukların yaşadıkları olayları algılama şekilleri değişebilir ve diğerleri ile olan etkileşimlerinden daha çok keyif almaya başlarlar.
Biz yetişkinler, bir sorunla karşılaştığımızda bunu bir süre düşünür, ona farklı açılardan bakar, seçenekleri araştırır, bazen de güvendiğimiz biri ile konuşuruz. İşler yolunda gitmeyince, bu sorunu nasıl çözebileceğimizi düşünürüz. Oyun terapisinde de çocuklar hayal güçlerini kullanarak aynı şeyi yaparlar. Çocuklar oyunlarında, yaşamlarındaki hayalkırıklıklarını yeniden canlandırarak, farklı şekillerde başetme yollarını öğrenirler. Terapi odasında öğrendikleri yeni becerileri kendi hayatlarında genelleştirdiklerinde özgüvenleri artar. Terapi süreci davranış değişikliğini sağlamakla beraber çocukların aile ve arkadaşlar ile yaşanan etkinliklerden daha keyif almalarını sağlar.
Çocuk Merkezli Oyun Terapisinin yardımcı olduğu konular:
- Saldırgan davranışlar
- Kaygı ve korkular
- Aşırı çekingenlik
- Davranışsal gerileme, kardeş kıskançlığı
- Özgüven ve sosyal beceri sorunları
- Uyku, yemek ve tuvalet sorunları
- Zihnin cinsel davranışlarla aşırı meşgul olması (aşırı mastürbasyon..)
- Ailede yaşanan değişimlere uyum sağlamada yaşanan sorunlar
Yas ve kayıp durumları
• Anne baba ayrılığı gibi - Fiziksel nedeni olmayan mide bulantıları, baş ağrıları gibi rahatsızlıklar
OYUN TERAPİSİNİN ETKİNLİĞİ NASIL ARTIRILIR?
- Çocuğun terapi görüşmelerine düzenli olarak gelmesini sağlayın.
- Görüşmelerin sonunda ona neler yaptığı hakkında soru sormayın. Açıklama yapma zorunluluğu çocuk üzerinde baskı yaratabilir.
- Terapi görüşmelerinde ne yapması gerektiği ve hangi konuları anlatacağı konusunda onu yönlendirmeyin. Ancak kendini hazır hissettiğinde istediği konuları kendi hızıyla terapide çalışmaya başlar.
- Çocuğunuzla ilgili anlatmak istediklerinizi çocuğun görüşmesinde değil, ayrı bir anne baba görüşmesinde paylaşmanız onu daha çok rahatlatacaktır.
- Terapide iyileşme sürecine girmeden önce çocuğun yaşadığı sıkıntılarda artış görülmesi doğaldır. Aklınıza takılan konuları çocuğunuzun terapistine sormaktan çekinmeyin.
