Kalp yetmezliği nedir? Kalp yetmezliği, kalp kasının olması gerektiği gibi kanı pompalayamadığı bir durumdur. Bu durum geliştiğinde, kan ileri doğru pompalanamadığı için özelikle akciğerlerde birikerek nefes darlığına neden olur.
Kalp yetmezliğin belirtileri nelerdir? Aktivite veya sırtüstü yatarken olan nefes darlığı, halsizlik- yorgunluk, ayak ve bacaklarda şişme, hızlı veya düzensiz kalp atışları, egzersiz kapasitesinde azalma, geçmeyen öksürük veya beyaz- pembe renkli balgama eşlik eden hırıltılı solunum, hızlı kilo alımı, bulantı, iştah kaybı, dikkat azalması kalp yetmezliğinin semptom ve bulguları olabilir.
Kalp yetmezliğin nedenleri nelerdir? Kalp kasını baskılayan veya zayıflatan durumlar kalp yetmezliğine neden olabilir. Bunlardan bazıları siz farkında olmadan olabilir.
Kalp damar hastalıkları ve kalp krizi: Kalp damar hastalıkları kalp hastalıklarının en sık görülen tipidir. Ayrıca kalp yetmezliğinin en sık nedenidir. Kalp damarlarının tıkanması sonucu meydana gelen kalp krizinde etkilenen kalp kasları yapması gereken pompalama işlemini yeteri kadar yapamayarak kalp yetmezliğine neden olur.
Tansiyon yüksekliği: Kan basıncı yüksek olursa, kalp kanı pompalamak için daha çok çalışmak zorunda kalacak, bu fazla çalışma zamanla kalp kasının zayıflamasına neden olacaktır. Yüksek tansiyon eğer kontrol edilmezse kalp yetmezliğine neden olacaktır.
Kalp kapak hastalıkları: Kalp kapakları kanın uygun yönde hareketine izin verir. Çeşitli nedenlere bağlı hasarlanmış kapaklar kalbin çalışmasını zorlaştırıp zamanla kalp yetmezliğine neden olacaktır
Kalp kasının hasarlanması: Enfeksiyon, alkol kullanımı, kokain benzeri toksik ajanlar, kemoterapi gibi belli nedenler kalp kasının hasarlanmasına neden olarak kalp yetmezliği oluşturabilirler.
Kalp kasının inflamasyonu (miyokardit): COVİD-19 dahil sıklıkla virüslerin neden olduğu kalp kası iltihabı olan miyokardit durumu kalp yetmezliği durumu oluşturabilir.
Doğuştan kalp problemleri: Tedavi edilmemiş doğuştan kalp hastalıkları kalp yetmezliğiin nedenleri arasında olabilir
Ritm bozuklukları (Aritmiler): Anormal ritm bozuklukları kalp atışlarının hızlı atmasına neden olup kalbin fazla çalışmasına, sonuç olarak kalbin iş yükünün artmasına sebep olurlar. Bu da zamanla kalp yetmezliğine neden olur.
Diğer Hastalıklar: Diyabet, AİDS, tiroid hastalıkları, demir veya protein bozuklukları ilgili hastalıkları kalp yetmezliği gelişimine katkıda bulunabilir.
Kalp yetmezliğinde hangi belirtiler önemsenmeli? Yeni gelişen nefes darlığı, aşırı halsizlik-yorgunluk, tipik göğüs ağrısı, nefes darlığında eşlik ettiği hızlı veya düzensiz kalp atışları, ayak ve bacaklarda şişme ve egzersiz kapasitesinde azalma gibi belirtelerin olduğu durumlar önemsenmeli ve bir kalp doktoruna başvurulmalıdır.
Kalp yetmezliği kimlerde daha sık görülür? Yukarıda bahsettiğimiz hastalıkların özeliklerine bağlı olarak her yaşta görülebileceği gibi sıklıkla 40 yaş üzeri erkeklerde daha sık görülür.Modernleşme ve kentleşme ile birlikte yaşam tarzlarındaki değişiklikler ve artan stres ile birlikte özellikle kalp yetersizliğinin en önemli risk faktörü olan kalp damar hastalıkları artmıştır. Bu durum doğal olarak kalp yetmezliğindeki artışa sebep olmaktadır.
Kalp yetmezliği nasıl teşhis edilir? Kalp yetmezliği tanısı için temel başlangıç değerlendirmeleri rutin kan tahlilleri, elektrokardiyogram ve ekokardiyografidir. Hastaların büyük kısmına bu yöntemlerle tanı konulabilmektedir. Daha ileri araştırmalarda koroner anjiografi, MR, BT anjiografi, biyopsi tanı için gerekebilir.
Kalp yetmezliği nasıl tedavi edilir? Tedavi kalp yetersizliğine neden olan risk faktörüne bağlı olarak değişebilmekle beraber, kalp yetmezliğinde ölümleri azaltan ilaçlar kullanılmaktadır. Belli hasta gruplarında kalp pili, destek cihazları kullanılabilmektedir. Bununla beraber 8. hastalığın ilerlediği dönemlerde kalp transplantasyonu gerekebilir.
Pandemi döneminde kalp yetmezliği olan hastalarda artış oldu mu? Pandemi döneminde özelikle hastaların hastaneye başvurularında gecikme nedeniyle kalp yetmezliği sıklığında artış izlenmektedir. Bununla beraber hastalar hastalığın daha ileri evrelerinde hastaneye başvuru yapmaktadır. Bu durum tedavinin gecikmesine ve hastalığın tedaviye yanıtını güçleştirmektedir. COVİD 19 nedeniyle hastaneye ve yoğun bakıma yatışların ise üçte birinde yeni başlangıçlı kalp yetmezliği tanısı konulmuştur. Virüsün direkt toksik etkisi ve ciddi inflamasyon kalp yetmezliğine neden olmaktadır.
Korunmak için hangi önlemleri almak gerekiyor?
Kalp yetmezliğinden korunmanın temel yolu risk faktörlerini azaltmaktır. Yaşam tarzı değişikliği ile kalp hastalığının birçok risk faktörünü kontrol altına alabiliriz. Sigara ve alkolün bırakılması, kan basıncı ve kan şekerinin kontrolü, fiziksel olarak aktif kalmak, sağlıklı beslenme, kilo kontrolü ve stresin azaltılası ve yönetimine dikkat ederek kalp yetmezliği riskini azaltmış oluruz.
