Çocuk Endokrİnolojİsİ
Hormonlar vücutta santral sinir sistemi ile birlikte iletişimi sağlayan moleküllerdir. Endokrin sistemimiz sayesinde fiziksel büyüme, ergenlik gelişim kontrolü, metabolizma hızı, kan şekeri kontrolü v.b gibi birçok metabolik olay kontrol altında tutulur. Çocuktaki hormonal bozukluklarla ilgilenen Çocuk Endokrinolojisi doğumun ilk gününden 18 yaşına kadar olan yenidoğan, bebek, çocuk ve ergenlerin temel normal gelişimlerini ve hormonal hastalıkları inceleyen bilim dalının adıdır.
İç hastalıkları bölümümüzde; her türlü dahili problemlerde Ulusal ve uluslararası klinik ve akademik tecrübeye sahip öğretim üyesi ve hekimleri ile dünya standartlarında 7 gün 24 saat aynı kalitede hizmet sunulmaktadır.
Çocuk endokrinolojisinin temel ilgi alanları
Boy Kısalıkları
Ergenlik sorunları (Erken veya geç ergenlik, polikistik over sendromu, jinekomasti)
Obezite
Şeker dengesi bozuklukları (Diyabet ve hipoglisemi)
Tiroid bezi ile ilgili bozukluklar (Hipotiroidizm, hipertiroidizm, tiroid nodülleri)
Böbrek üstü bezi ile ilgili sorunlar (Adrenal yetmezlik ve Cushing hastalığı)
Cinsel gelişim ile ilgili hastalıklar (erkeklerde penis küçüklüğü, inmemiş testis, ya da kuşkulu genital yapı)
Kemik ve kalsiyum metabolizması bozuklukları (paratiroid hormon bozuklukları, kalsiyum düşüklüğü ya da yüksekliği, Raşitizm, D vitamini eksikliği, Osteogenezis imperfekta)
Çocuklarda Tiroit Hastalıkları
Tiroid bezi boyun bölgesinde yer alan ve hemen hemen tüm metabolik fonksiyonlarda rol alan tiroid hormonlarının sentezlendiği organdır. Tiroid hormonları vücudun metabolizma hızını etkiler. Tiroid hormonlarının az üretilmesine “hipotiroidizm”, fazla üretilmesine ise hipertiroidizm adı verilir. Tiroid bezinin tamamının büyümesi ise “guatr” olarak adlandırılır.
Yenidoğan tarama programları sayesinde doğumsal hipotiroidizm vakaları çok erken yaşta tanı almakta ve nörolojik bir etkilenme olmadan tedavileri başlanabilmektedir.
Belli bir yaşa kadar hiçbir bulgusu olmayan, sonrasında halsizlik, yorgunluk, saç dökülmesi, kilo artışı, büyüme geriliği, okul başarısında düşüklük gibi belirtileri olan çocuklarda edinsel (sonradan ortaya çıkan) hipotiroidizm düşünülmeli ve bu açıdan tetkik edilmelidir.
Son olarak tiroid bezinde nodül saptanan hastaların çok dikkatli takiplerinin yapılması gerekir. Nodül tespit edilen hastaların bazılarının ince iğne aspirasyon biyopsisi ile değerlendirilmesi gerekebilir.
SİZİ ARAYALIM
Erken Ergenlik
Ergenlik çocukluktan erişkinliğe geçiş sürecidir. Çocuklarda son yıllarda ergenlik yaşının geriye doğru kaydığı kanıtlanmıştır. Bu olay yüzyılın trendi olarak adlandırılmaktadır. Ortalama ergenlik başlama yaşı kızlarda 11, erkeklerde ise 12 dir. Buna karşın her çocuğun ergenliği aynı yaşata başlamaz. Kızlarda 8 yaş, erkeklerde ise 9 yaşından sonra ergenlik bulgularının oluşmaya başlaması normal kabul edilir. Kızlarda ergenliğin ilk bulgusu olan meme tomurcuklanmasından adet kanaması oluşana kadar geçen süre yaklaşık 2-3 yıldır. 10 yaş sonrası menarş (ilk adet) oluşursa tıbbi olarak normal karşılanır. Erkeklerde ise ilk bulgu testis büyümesidir.Erken ergenlik boy kısalığına ve pubertal geçiş döneminde psikososyal sorunlara yol açabilmektedir. Ayrıca erişkinler üzerinde yapılan çalışmalarda, erken adet görmenin ileride birtakım jinekolojik sorunlar için risk artışı yarattığı gösterilmiştir. Bu nedenle 8 yaş öncesi kız veya 9 yaş öncesi erkek çocuklarında ergenlik bulgularının başladığı düşünülüyorsa ya da ergenlik bulgularının çok hızlı ilerlediği görülüyorsa çocuk endokrinolojisi hekimi tarafından değerlendirilmeleri önerilir. Gerekli görüldüğü takdirde ergenliği yavaşlatacak tedavi yöntemleri mevcuttur.
Adölesanlarda Polikistik Over Sendromu
Polikistik over sendromu (PKOS) kıllanma artışı, adet düzensizliği ile karakterize sık görülen bir hastalıktır. PKOS genelde kilo sorunu yaşayan obez bireylerde görülür, bununla beraber hastalığın gelişmesi için obezite şart değildir. Ergenliğin başlangıcında bulguların silik ve menarş (ilk adet) sonrası 3 yıl adetler düzensiz olabileceği için tanıda gecikmeler yaşanabilir. Ayrıca PKOS ayırıcı tanısında yer alan hiperprolaktinemi, konjenital adrenal hiperplazi gibi hastalıkların ekarte edilmesi gerekir. 16 yaş öncesi kızlarda tetkikler sonrasında PKOS bulgularına rastlanırsa (insülin direnci varlığı, androjen (erkeklik hormonları) fazlalığı, ultraonografide polikistik görünüm v.b) tedavi erken başlanabilir.
Biruni Üniversite Hastanesi Çocuk Endokrinoloji Bölümü akademik hekim kadrosu ve güncel tedavilerle hizmet vermektedir.
