Bronkoskopi, ucunda kamera ve ışık sistemi olan bir tüp aracılığıyla doğrudan doğruya soluk borusunu, büyük bronşları, akciğerlerin endobronşial alanını görerek değerlendirmede kullanılan yönteme verilen isimdir. Yeteri kadar parça alınmasına, gerektiğinde yabancı cisimlerin çıkarılmasına, akcigerlerin icindeki sekresyonların (balgamın) temizlenmesine, lavaj (yıkama) örnekleri alınmasına, apse boşaltılmasına, daralmış havayollarının genişletilmesi ve gereğinde stent yerleştirilmesi, havayolu hastalıklarına akciğerlerin içinden müdahale edilmesi ve benzeri pek çok müdahaleye olanak sağlar.
Bronkoskopik inceleme sırasında sadece akciğer değil; sırasıyla nazofarenks, larenks ve vokal kordlar (boğaz, gırtlak ve ses telleri) incelenir. Soluk borusu ve ileri havayolları sırasıyla incelenir.Lokal anestezi altında yapılan bronkoskopi işlemi genellikle yaklaşık 15-30 dakika sürer. Bununla birlikte, bronkoskopi öncesi hazırlık, bronkoskopinin işlemi ve sonrası için yaklaşık 3 saat süre gerekebilmektedir.
Bronkoskopi lokal ve genel anestezi altında yapılabilen bir işlemdir. Bronkoskopi işleminin nasıl uygulanacağı hastanın durumuna göre uzman hekim tarafından belirlenmektedir. Genellikle lokal anestezi altında uygulanmaktadır.
BRONKOSKOPİK LAVAJ NEDİR?
Hava yollarına verilen steril tuzlu su bronkoskoptan geçirilerek ve ardından bu sıvı emilerek hava yollarında bulunan hücreler örneklenebilmektedir. Bu işlem bronş yıkama (bronş lavaj) olarak da bilinir. Bronş lavaj sıvısı örnekleri daha sonra laboratuvarda incelenir.
ENDOBRONŞİAL ULTRASONOGRAFİ (EBUS) NEDİR?
2000’li yılların başında uygulamaya giren endobronşiyal ultrasonografi (EBUS), göğüs hastalıkları alanında önemli gelişmelerden biri olarak kabul edilebilir. Endobronşiyal ultrasonografi sayesinde bronkoskopi artık sadece havayollarının içini değerlendiren bir araç olmaktan çıkmış ve havayollarının dışında kalan mediasten ve peribronşiyal alanlar da gerçek zamanlı görüntülenebilir ve örneklenebilir hale gelmiştir. Bu yöntem, kanıtlanmış yüksek tanı değeri nedeniyle hiler ve mediastinal lenfadenopatilerin ve kitle lezyonlarının tanısına olanak sağlamanın yanı sıra, uluslararası birçok rehber tarafından akciğer kanserinin mediastinal evrelemesi için ilk seçenek yöntem olarak önerilmektedir.
BRONKOSKOPİ HANGİ DURUMLARDA YAPILIR?
Öksürük,
Kan Tükürme
Hırıltılı Solunum
Anormal radyolojik bulgu
Akciğer kanseri, kitle
Bronş tümörü takibi
Yabancı cisim aspirasyonu
Diyafragma felci
Vokal kord (ses telleri) felci
Balgamda atipik hücreler
Tekrarlayan akciğer absesi
Toraks travması
Fistül
Trakeobronşiyal ağacın kimyasal ve termal yanıkları
Trakeobronşiyal stenoz-striktür
Postoperatif güdük kontrolü
Diffüz parankimal akciğer hastalıklarında doku ve mikrobiolojik örnek almak
Akciğer nakli sonrası takip
Havayolu anatomisi ve fonksiyonları değerlendirmesi
TANISAL AMAÇLI BRONKOSKOPİ YÖNTEMLERİ NELERDİR?
Bronş biyopsisi
Bronş lavajı
Bronşiyal fırçalama
Transbronşiyal biyopsi
Transbronşiyal iğne aspirasyonu
Bronkoalveoler lavaj
Lineer ya da konveks prob EBUS, fleksibl bir bronkoskop ve bunun uç kısmına eklenmiş bir ultrasonografi probundan oluşur. EBUS cihazı bu sayede biyopsi sırasında gerçek zamanlı görüntülemeye olanak sağlamaktadır. Lineer prob EBUS yöntemi temel olarak akciğer kanseri’nin mediastinal nodal evrelemesinde kullanılmaktadır. EBUS işlemi genel anestezi ile ameliyathanede veya sedasyon (bilinçli/derin) + lokal anestezi ile hastanenin bronkoskopi odasında yapılabilir.
Ülkemizde EBUS’un kullanıma girmesi sonrasında bu yöntem giderek yaygınlaşmaktadır. Son yıllarda EBUS kullanan hekim ve merkezlerin sayısı artış göstermektedir. EBUS işlemi Biruni Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı’nda başarıyla gerçekleştirilmekte ve çeşitli akciğer hastalıklarının tanı ve tedavi takibinde başarıyla uygulanmaktadır.
