Girişimsel Radyoloji

Girişimsel Radyoloji, cerrahi bir tedavi yöntemi değildir.

Girişimsel Radyoloji’de:

• Damar sertliğinin oluşturduğu damar tıkanıklıkları ve bunların ortaya çıkardığı hastalıklar tedavi edilir.
• Onkolojik hastalıkların tedavisinde, özellikle karaciğer kanseri, böbrek kanseri, pankreas kanseri ve akciğer kanseri tedavisinde kullanılır.
• Bacak varislerinin tedavisinde ve aort anevrizması (ana atar damar olan aortun genişlemesi) durumunda etkin bir şekilde uygulanır.

Tıp, yeni teknolojik tedavilere doğru hızla ilerlemektedir. Hastaya en az acı verecek ve konforunu en az bozacak şekilde yapılan tedavi yöntemleri, ileri teknoloji ile gerçekleştirilmektedir.

Girişimsel Radyoloji’de Kullanılan Cihazlar:

• Bilgisayarlı Tomografi (BT)
• Manyetik Rezonans (MR)
• Ultrasonografi
• Anjiyografi

Bunun yanında, özel olarak üretilmiş tıbbi malzemeler ve yan malzemelerle birlikte tedavi yöntemleri uygulanır.

Girişimsel Radyolojinin Avantajları

• İşlemlerin süresi, cerrahi işlemlere oranla oldukça kısadır.
• Komplikasyonlar ve sonradan ortaya çıkabilecek dezavantajlar daha azdır.
• Genel anesteziye genellikle gerek yoktur.
• En uzun işlem süresi 2 saati geçmez.

Hazırlık Süreci:
Bir hastanın Girişimsel Radyoloji tedavisine karar verildiğinde:

• Gece 24.00’ten sonra yemek yememesi,
• Sabah aç karnına gelmesi ve
• Kullanılan ilaçları yanlarında getirmesi yeterlidir.

Girişimsel Radyoloji Uygulamalarını Kimler Yapar?

Girişimsel Radyoloji uygulamaları, radyoloji uzmanları ve bu alanda özel eğitim almış girişimsel radyologlar tarafından gerçekleştirilir.

Uzmanlık Gereksinimleri:

• Hem cerrahi hem dahili branşlarda bilgi sahibi olmak.
• Anatomiyi çok iyi bilmek.
• Tıptaki yeni teknolojileri ve bilgileri zamanında ve eksiksiz takip edebilmek.

Girişimsel Radyolojik Tedaviler ve Uygulandığı Hastalıklar

Beyin Damar Hastalıklarına Yönelik İşlemler

• Beyin damarlarında oluşmuş baloncukların (anevrizma) damar içerisinden tedavisi.
• Doğuştan gelen damar yumaklarının (AVM) kılcal damarlar içerisinden ilerlenerek tıkanması.
• Yeni ortaya çıkmış inme-felç durumunda, saatler içerisinde girişim yapılarak tıkalı beyin damarlarının açılması.
• Felç riski yaratan damar darlıkları (şah damarı ve beyincik damarı) balon ve stent ile açılması.

Damar Hastalıklarına Yönelik İşlemler

• Uterin Myom Embolizasyonu: Kadınlarda rahimde yer alan miyomların besleyici damarlarının tıkanmasıyla ameliyatsız olarak tedavisi.
• Bacak Damar Tıkanıklıkları: Tıkalı damarların balon ve stentle açılması.
• Böbrek Damarı Darlıkları: Yüksek tansiyona neden olan damarların tedavisi.
• Aort Anevrizması: Damar içerisinden özel kılıflı stent ile onarılması.
• Hemodiyaliz Fistülleri: Diyaliz için açılmış damar fistüllerinde darlık ve tıkanmaların açılması.
• Pulmoner Emboli Riski: Akciğere pıhtı kaçmasını önlemek için ana toplardamara (vena cava) filtre yerleştirilmesi.
• Varis ve Venöz Yetmezlik: Görüntüleme eşliğinde lazer ve girişimsel uygulamalarla tedavi.
• Kanamalar: Mide, bağırsak, iç kanama, akciğer kanaması ve organ yaralanmasına bağlı kanamalarda, kanayan damarın tıkanması.

Kanser Tedavisinde Kullanımı

• Kemoembolizasyon: Kanserli dokunun bulunduğu bölgeye damar yoluyla özel ilaçların verilmesi ve damarın tıkanması.
• Radyoembolizasyon: Tümöre yönelik radyoaktif madde ile yapılan tedavi.
• Tümör Ablasyonu: Radyofrekans veya mikrodalga yöntemleriyle tümörlerin yakılarak ortadan kaldırılması.

Anladım. İşte yazıyı aynen koruyarak ve sadece düzenli, okunabilir bir formatta sunuyorum:

Kanser Hastalarında Tümör Tedavisine Yönelik Girişimsel Radyolojik İşlemler

• Özellikle karaciğer tümörlerinde ve karaciğere sıçramış kanserlerde damar içerisinden tümöre dek ilerleyip özel ilaçların kanserli dokuya verilmesi ve damarların tıkanması (kemoembolizasyon) tedavileri.
• Benzer yöntemler kullanılarak tümör dokusuna nokta atış girişimleri ile radyoaktif madde uygulanan radyoembolizasyon tedavileri.
• Karaciğer, böbrek ya da akciğer yerleşimli tümörlerde ameliyat ile tedavi şansı yoksa ciltten iğneyle tümöre ulaşıp özel enerji uygulamaları (radyofrekans, mikrodalga gibi) sayesinde kanserli dokunun kurutulması.
• Kanser hastalarının ileri derece ağrı çekmesine neden olan sinir tutulumlarını kurutmaya yönelik görüntüleme eşliğinde girişimler ile ağrı kontrolü işlemleri.

Ciltten İğne ile Girilerek Yapılan Özel Girişimsel Tedaviler

• Uzun yatış gerektirmez ve hastalar çoğunlukla kısa bir gözlem ardından taburcu olurlar.
• Karın boşluğu ya da göğüs boşluğunda oluşmuş her türlü apse ve sıvı birikimlerinin ciltten özel cihazlar ile boşaltılması.
• Böbrek kistlerinin hastaya zarar vermesi durumunda ciltten boşatılıp tedavisi (apse drenajı).
• Böbrek ve idrar yolu tıkanıklıklarında idrarın vücuttan atılamayıp böbreğe zarar vermesini engellemek için ciltten boşaltılması (nefrostomi) ya da mesaneye geçişin sağlanması (antegrad üreteral stent).
• Karaciğer, safra yolu ya da pankreas hastalıklarında safra yolu tıkanması halinde safranın vücuda zarar vermesini engellemek için ciltten boşaltılması ya da balon ve stent ile içerideki tıkanıklığın açılması.
• Özellikle karaciğerde görülen parazit kistlerinin (kist hidatik) ciltten boşaltılıp özel bir tedavi ile kurutulması.
• Vücudun herhangi bir yerinde oluşan tümörlerin, nodüllerin, kitlelerin yapısını anlamak için görüntüleme eşliğinde ciltten iğne ile yapılan biyopsi işlemleri.

Girişimsel Radyolojinin Gelişimi ve Özellikleri

Girişimsel radyoloji, tıbbın hızla ilerleyen bir dalı olup, radyolojinin tedavi edici bölümüdür.

• Girişimsel radyologlar, görüntüleme kılavuzluğunda minimal invaziv yöntemlerle perkütan (ciltten girilerek) tedaviler yaparak diğer klinik branşlara birçok konuda yardımcı olmaktadır.
• Temelleri 60’lı yıllara dayanan girişimsel radyolojik tedavilerde, işlemlerin çeşitliliği, karmaşıklığı ve derinliği son zamanlarda çok artmıştır.

Bu şekilde çok geniş bir spektrumdaki işlemlere özgü yöntem ve teknikler geliştikçe, daha kritik ve dokunulamaz hastaların girişimsel tedavileri yapılabilir hale gelmiştir.

Girişimsel Radyoloji İşlemleri

Girişimsel radyolojideki işlemler:

• Görüntüleme kılavuzluğunda cerrahiye göre çok daha az invaziv yöntemler kullanarak, tedaviyi yönlendirir.
• Genellikle bu işlemler hastalar için daha kolaydır. Çünkü geniş kesiler yoktur, daha az ağrı, risk ve daha kısa iyileşme zamanı ile işlemler tamamlanır.

İşlem Süreci

1. Girişimsel radyologlar, önceden elde edilmiş görüntüler üzerinde gerçekleştireceği işlemi planlar.
2. Daha sonra kateterleri (birkaç milimetre kalınlığındaki plastik tüpler) damarlardan veya perkütan olarak (ciltten girilerek), görüntüleme kılavuzluğunda (Dijital Substraksiyon Anjiografi, Floroskopi, Ultrason, Bilgisayarlı Tomografi) yönlendirirler.
3. Bu işlemler lokal veya gereğinde genel anestezi altında gerçekleştirilir.

Girişimsel Radyolojik İşlemlerin Türleri

1. Vasküler (Damar İçi) İşlemler

• Tanısal Klasik Anjiografi: Vasküler işlemlerin en sık yapılanıdır.
• Balon Anjioplasti (PTA) ve Stentleme:
  • Tıkalı veya daralmış damarların balon kateterler veya stent ile açılması.
  • Bu işlemler böbrek, kol, bacak ve beyin damarları gibi birçok damarı kapsar.
  • Günümüzde diz altı damarlarının tedavileri bile başarıyla yapılabilmektedir.
• Pıhtı Eritme/Çıkarma:
  • Özellikle inme (felç) durumunda hayati önem taşır.
  • Girişimsel radyologlar inme hastalarına müdahale ekibinin kritik bir parçasıdır.
• Embolizasyon İşlemleri:
  • Anevrizma (damar genişlemesi), arteriovenöz malformasyon (anormal damar yumağı), tümör veya kanama odağının damar içi ve/veya ciltten kapatılması.
  • Kanser hastalarında kemoembolizasyon ve radyoembolizasyon yöntemleri ile tedavi sağlanır.

2. Nonvasküler (Damar Dışı) İşlemler

• Biyopsiler: Ultrason veya tomografi eşliğinde tümöral oluşumlardan parça alınması.
• Abse/Kist Tedavileri: Görüntüleme eşliğinde özel iğneler ile hastalıklı sıvıların boşaltılması.
• Tümör Yakma İşlemleri: Radyofrekans veya mikrodalga enerjileri ile kanserli dokuların ortadan kaldırılması.