Göz Sağlığı ve Hastalıkları

AnasayfaTıbbi Birimler

Gözlerimiz dış dünyayı görmemizi ve algılamamızı sağlayan en önemli duyu organımızdır. Çeşitli hastalıklar sonucu gözün farklı bölümlerinde oluşan bozukluklar görme kalitesini azaltır hatta körlüğe neden olabilir. Hastalıkların erken tanı ve doğru tedavisi çok önemlidir.

Göz muayenesinde kullanılan cihazlar birçok hastalığın kolayca tanınmasını sağlamaktadır. Bu sebeple Biruni Üniversite Hastanesi’nde göz muayenesi; deneyimli uzman kadrosu tarafından en ileri tetkik cihazları kullanılarak titizlikle gerçekleştirilir.

Göz Hastalıkları

Sarı Nokta Hastalığı

Gözün net görmeden sorumlu olan kısmına “makula lutea” yani “sarı nokta” denir. Retinanın bu kısmı içerdiği sarı pigmentlerden dolayı “sarı nokta” olarak adlandırılmıştır. Yaşla birlikte bazı kişilerde makula (sarı nokta) bölgesindeki hücrelerde hasar oluşmaya başlar. Bu hasar yaşa bağlı makula dejenerasyonu olarak adlandırılır. Halk arasında ise yaşa bağlı sarı nokta hastalığı veya kısaca sarı nokta hastalığı olarak adlandırılmaktadır. Sarı nokta hastalığının kuru tip ve yaş tip olmak üzere iki tipi bulunmaktadır. Yaş tip retina kanamaları, retina altında ve için sıvı birikimleri ile birlikte hastalığın hızlı ilerleyen formudur.

Sarı Nokta Hastalığı Belirtileri Nelerdir?

Sarı nokta hastalığı başlangıç aşamasında belirti vermez. İlerleyen dönemlerde eğik görme, kırık görme, okuma güçlüğü, merkezi görme kaybı ve karanlık leke görme gibi şikayetler gelişir. Hastalık tedavi edilmezse görme yasal körlük sınırının altına inebilir.

Särı Nokta Hastalığının Tedavisi Nasıldır?

Kuru tip sarı nokta hastalığının kesin bir tedavisi yoktur. Ancak hastalığın ilerleyişini durdurmak için çeşitli vitaminler kullanılır. Yaş tip sarı nokta hastalığı için ise göz içi iğne tedavileri uygulanır. Göz içi iğne tedavileri devamlılık arz eden tedavilerdir. Bir ya da iki iğneyle bu hastalık ortadan kalkmaz. Hastalar ömür boyu bu hastalık için takiplere gelmeli ve uygun görüldükçe de göz içi iğne tedavileri tekrar edilmelidir.

Şeker Hastalığına Bağlı Retina Bozukluğu

Diyabeti olan tüm hastaların yıllık olarak retina taraması yaptırması çok önemlidir. Erken teşhis ve doğru tedavi ile önlenebilen körlük nedenleri arasında ön sıralardadır. Tedavide lazer, göze ilaç enjeksiyonu veya ameliyat gerekebilir.

Glokom

Glokom, göz içi sıvısının iyi boşalamaması nedeniyle göz içi basıncının yükselmesi ve görme sinirinin hasar görmesidir. Her yaşta görülebilir fakat 40 yaşından sonra sıklığı artar. Sinsi ilerleyen bir hastalıktır ve genellikle hiçbir belirti vermez. Erken safhada teşhis edilirse görme kaybı yavaşlatılabilir hatta önlenebilir.

Kornea Hastalıkları

Kornea, gözün ön kısmında yer alan, görüntünün ağ tabaka üzerinde odaklanmasını sağlayan ve gözü koruyan saydam tabakadir. Korneanın ön yüzeyi gözün temel kırıcı bileşenidir. Bu tabakayı tutan hastalıklar sonucunda saydamlığı bozulursa görme azalır. Şöyle ki:

Keratit: Enfeksiyon veya başka etkenler sonucu korneanın iltihaplanmasına verilen genel addır. Erken teşhis ve tedavisi önemlidir.
Keratokonus: Korneanın ilerleyici olarak incelmesi ve dikleşmesidir. Hastalık genellikle ergenlik döneminde başlar ve yaklaşık 40 yaşına kadar ilerler. Tedavide cross-link, sert kontakt lensler, korneaya halka yerleştirilmesi veya kornea nakli gerekebilir.
Kuru Göz: Gözyaşı tabakasının yetersiz veya kalitesiz olması sonucunda kornea yüzeyinde kuru bölgeler oluşur. Damlalar genellikle rahatlık sağlar.

Üevit

Üevit, göz kürelerini saran tabakalardan biri olan üveada oluşan iltihaplanmadır. Bir veya her iki gözü etkileyebilir. Şunlar belirtiler arasındadır:

Bulanık görme
Uçuşan sinekler, noktalar görme
Gözde ağrı
Kızarıklık
Işığa karşı hassasiyet

Hastalığın erken teşhis edilmesi, üveite bağlı ikincil sorunlardan kaçınmak açısından önemlidir. Tedavide damlalar kullanılır. Uzun süren ve çok sayıda üveit atağı geçiren kişilerde ek tedaviler ve cerrahi işlemler gerekebilir.

Katarakt

Katarakt, göz bebeğinin arkasında bulunan göz merceğinin zamanla şeffaflığını yitirerek hastanın bulanık görmesine sebep olan, sıklıkla orta yaş ve üzerinde görülen bir göz hastalığıdır. Katarakt, göz merceğinin saydamlığını kaybederek matlaşmasıdır. Bu matlaşma sonucunda görme kalitesi azalır, renkler soluklaşır ve ışığa karşı hassasiyet gelişebilir.

Katarakt daha çok orta ve ileri yaşlarda görülmesine rağmen, yenidoğan bebeklerde, travma sonrası, üveit hastalığı olanlarda ve uzun süre kortizon kullanan insanlarda da görülebilir. Kataraktın erişkinlerdeki en önemli nedeni yaşlanmayla birlikte lensin içinde meydana gelen değişikliklerdir. Çocuklarda ise katarakt oluşumunda metabolik hastalıklar, akraba evliliği, anne karnında geçirilen hastalıklar, gebelikte ilaç kullanımı, mikrobik durumlar ve yaralanmalar etkili olur. Ayrıca göz travmaları, şeker hastalığı, göz içi iltihabı (üveit), böbrek hastalığı, glokom, yüksek kan basıncı (hipertansiyon) ve uzun süre kortizonlu ilaç kullanımı katarakt oluşmasına neden olan durumlardır.

Kataraktın Belirtileri Nelerdir?

Zaman içerisinde görmenin azalması
Çift görme
Okumada zorluk çekme
Renklerde solma ve sararma
Gece görüşünde bozulma
Işık hassasiyeti (göz kamaşması)

Katarakt Ameliyatı Nasıl Yapılır?

Katarakt, gözde zamanla ilerleyen ve ilerlemesi durdurulamayan bir göz hastalığıdır. Tek tedavisi ameliyattır. Gözlük veya ilaçla tedavi edilemez. Son yıllarda uygulanan en güncel ve yeni tedavi akıllı lens (Trifokal lens) uygulamalarıdır.

Kataraktın ilaçla tedavisi ve ilerlemesini engellemek için yapılabilecek bir tedavi yoktur. Katarakt cerrahisi göze 2-3 mm’lik mikro kesiler aracılığıyla girilerek, saydamlığını yitirmiş olan lensin, yapay lens ile değiştirilerek hastanın görüş kalitesini maksimum seviyeye ulaştıran dikişsiz cerrahi yöntemdir. Katarakt cerrahisi günümüzde fakoemülsifikasyon adı verilen modern teknikle yapılmaktadır.

Hastanın hastanede yatmasına gerek yoktur, aynı gün taburcu edilir ve bir gün sonra kontrole çağrılır. Ameliyat uyuşturucu damla yardımıyla yapılır, herhangi bir enjeksiyona ihtiyaç duyulmaz. Ağrısız ve dikiş gerektirmeyen bir yöntemdir. Matlaşan mercek alınır ve yerine yapay mercek yerleştirilir. Bu mercek ömrünüz boyunca yerinde kalır. Ancak mercekte zamanla matlaşma olabilir. Böyle bir durumla karşılaşılırsa birkaç dakika süren ve kolayca yapılan laserle mercek tekrar saydam hale getirilir.

Katarakt Ameliyatlarında Akıllı Trifokal Lens Uygulaması

Göz içi lens ya da tıbbi adıyla Trifokal lens olarak adlandırılan yapay mercektir. Akıllı lensler görme sorunu yaşayan hastalarda büyük konfor sağlar ve ömür boyu görme problemini ortadan kaldırır.

Bu lensler, üç mesafede yani yakın, orta ve uzak mesafede gözlüksüz net görüş sağlamaktadır. Her insanın gözünün içerisinde doğal bir lens yani mercek bulunur. Elastik ve saydam bir yapıya sahip olan lensler yaşın ilerlemesi ile birlikte esnekliğini kaybeder ve deforme olur. Bunun sonucunda yakına odaklanamaz, şekil değiştiremez ve net bir görüş sağlanamaz.

Yapısı bozulmuş olan doğal lensin yerine gözün içine Akıllı lens tıbbi adıyla Trifokal lens adı verilen yapay bir mercek yerleştirilerek hem yakın, hem uzak, hem de orta mesafede net görüş sağlayarak görme kusurları giderilir. Böylece hastaların yaşam kalitelerini yükseltmekle beraber hayatlarında da konfor sağlamaktadır.

Akıllı Lens Nasıl Uygulanır?

Akılı lens uygulamasında öncelikle gözler yıkanarak dezenfekte edilir ve ameliyata hazırlanır. Ameliyat yaklaşık 15-20 dakika sürer. Lokal anestezi ile yapılan işlem sırasında hasta ağrı ya da acı hissetmez.

Gözün içinde yapısı bozulmuş doğal lens çıkarılır ve yerine akıllı lens yerleştirilir.
Ameliyat sonrası göz bandajlanarak hasta taburcu edilir.
Hasta aynı gün görmeye başlayarak günlük yaşantısına daha konforlu bir şekilde sürdürebilir.
Birkaç gün içinde diğer göze de aynı işlemler uygulanır.

Ameliyat sonrası ilk gece gözde şeffaf plastik bir koruyucu ile uyunur. Ertesi gün bu koruyucu çıkarılır ve göz kontrolü sonrasında günlük hayata geri dönülebilir. İlk birkaç gün göz bebeğinin ameliyat sırasında damla ile genişletilmesine bağlı olarak geçici bir bulanık görme olur. Birkaç gün içerisinde görme netleşir. Bir ay boyunca göz damlası kullanımı gerekir.

Çocuk Göz Hastalıkları

Çocuklarda göz hastalıklarının erken teşhisi büyük önem taşır. Erken yaşta tespit edilmeyen kırma kusurları (myopi, hipermetropi ve astigmatizma), göz tembelliği ve gözlerde kaymaya (şaşılık) neden olabilir. Şaşılık tedavisinde gözlük kullanımı, kaymayan göze doktorunuzun belirleyeceği şekilde kapama yapılması, ameliyat veya bunların hepsi gerekebilir.

Göz tembelliğinde de kullanılan kapama tedavisinin en son hangi yaşa kadar etkili olduğu kesin olarak bilinmemekle beraber 12 yaşına kadar olumlu yanıt alınmaktadır. Kırma kusurları dışında çocuklarda görmeyi azaltan diğer göz hastalıkları katarakt, göz tansiyonu, üveit, kornea ve retina hastalıklarıdır. Bunlarda da erken teşhis ve tedavi çok önemlidir. Bu nedenlerle aile hekimi veya aile herhangi bir sorun görmediği sürece çocuk ilk olarak 1 yaşında sonrasında da okul öncesi dönemde tarama için göz muayenesinden geçirilmelidir.

En Sık Görülen Pediatrik Göz Hastalıkları

Şaşılık
Göz tembelliği

Bunların yanı sıra:

Refraksiyon (kırma kusurları)
Nistagmus
Göz kapağı bozuklukları
Kırmızı göz
Göz yaşı kanal bozuklukları

Aşağıda Sıralanan Belirtileri Gözlediğinizde Çocuğunuzu Vakit Kaybetmeden Göz Doktoruna Götürünüz:

Gözlerde kayma
Takip etmeme
Gözlerde titreme
Gözbebeğinde beyaz görünüm
Kızarıklık, sulanma, çapaklanma
Kısarak bakma ve görmek için cisme yaklaşma
32 haftadan erken doğan tüm prematüre bebekler ve 1500 gr’dan az kiloyla doğan tüm bebekler
Dışarı çıktığında bir gözünü kapatması
Başını sağa, sola, omzuna, yukarı veya aşağı çevirerek bakma
Etrafındaki cisimlere çarpması

Göz Yaralanmaları ve Acil Durumlar

Göz yaralanmaları, ciddi görme kayıplarına neden olabilecek durumlardır ve hızlı bir şekilde tedavi edilmesi gerekir. Gözde bir yaralanma olduğunda, hemen bir göz hastalıkları uzmanına başvurmak hayati önem taşır. Gözde travma, kesik, yabancı cisim, kimyasal yanıklar ya da ani görme kaybı gibi durumlar ihmal edilmemelidir.

Göz Yaralanmalarında Dikkat Edilmesi Gerekenler:

Gözdeki yabancı cismi çıkarmaya çalışmayın.
Gözü ovmaktan kaçının.
Kimyasal bir madde ile temas durumunda gözü bol suyla yıkayın.
Gözü kapatmak için temiz bir bez veya bandaj kullanın.
Acilen bir sağlık kuruluşuna başvurun.

Göz Kapağı Hastalıkları

Göz kapağı, gözü dış etkenlerden koruyan önemli bir yapıdır. Göz kapağında oluşabilecek enfeksiyonlar, alerjik reaksiyonlar veya travmalar görme kalitesini ve günlük yaşamı olumsuz etkileyebilir.

Sık Görülen Göz Kapağı Hastalıkları:

Blefarit: Göz kapağı kenarlarının iltihaplanmasıdır. Kızarıklık, kaşıntı ve gözlerde yanma hissine yol açabilir.
Şalazyon: Göz kapağında bulunan yağ bezlerinin tıkanması sonucu oluşan ağrısız şişliktir.
Arpacık: Göz kapağı kenarında enfeksiyon kaynaklı ağrılı bir şişliktir.
Göz kapağı düşüklüğü (Pitozis): Doğuştan veya yaşa bağlı olarak görülebilir. Tedavisi genellikle cerrahidir.
Göz kapağı tümörleri: İyi huylu veya kötü huylu olabilen göz kapağı kitleleridir. Erken teşhis ve tedavi önemlidir.

Göz Estetiği (Oküloplasti)

Oküloplastik cerrahi, göz çevresindeki estetik ve fonksiyonel bozuklukların düzeltilmesini amaçlayan bir alandır. Göz kapağı ameliyatları, göz yaşı kanalı cerrahileri ve protez göz uygulamaları bu alanda yapılan işlemler arasındadır.

Oküloplastik Cerrahinin Uygulama Alanları:

Göz kapağı düşüklüğü (Pitozis)
Göz çevresi kırışıklıklarının tedavisi
Göz altı torbalarının giderilmesi
Göz yaşı kanalı tıkanıklığı ameliyatları
Travma sonrası göz çevresi onarımı
Protez göz uygulamaları

Kontakt Lens Kullanımı ve Bakımı

Kontakt lensler, görme bozukluklarının düzeltilmesinde kullanılan önemli bir araçtır. Ancak, lenslerin uygun şekilde kullanılması ve düzenli bakımı görme sağlığı için kritiktir.

Kontakt Lens Kullanımında Dikkat Edilmesi Gerekenler:

Ellerinizi yıkamadan lenslere dokunmayın.
Lenslerinizi belirtilen sürelerden daha uzun kullanmayın.
Gece uyumadan önce lenslerinizi mutlaka çıkarın.
Lenslerinizi özel solüsyonlarda saklayın; su veya farklı sıvılar kullanmayın.
Düzenli olarak göz doktorunuzun kontrollerine gidin.

Bölüm Doktorları