Astigmat, korneda meydana gelen kırılma hatası nedeniyle kişinin bulanık ve çift görmesi sorunudur.
Astigmatta kornea, ışığı farklı bir kuvvette kırar ve ışınlar birden fazla noktaya düşer. Bu nedenle kişi nesneleri net göremez; bulanık ve kırık görür. Astigmat, genellikle genetiktir.
Normal sağlıklı bir göz yapısında, kornea düz bir topun yüzeyi gibi yuvarlak bir eğriliğe sahiptir. Böyle bir eğriliğe sahip bir kornea ve lens, gözünüzün arkasında, doğrudan retina üzerinde keskin bir şekilde odaklanmış bir görüntü oluşturmak için gelen tüm ışığı eşit şekilde büker (kırar). Astigmat oluşumunda ise; gözün ön yüzeyinde (kornea) veya gözünüzün içindeki merceğin uyumsuz eğrileri olduğunda ortaya çıkar. Yuvarlak bir top gibi tek bir eğriye sahip olmak yerine, yüzey yumurta şeklinde eğri görünür. Kornea üzerindeki ışınlar aynı şekilde bükülmez ve iki farklı görüntü oluşur. Bu iki görüntünün örtüşmesi veya birleşmesi sonucunda bulanık görme oluşur. Astigmatizma bir tür kırma kusurudur.
Diğer kırma kusurları
Astigmat, aşağıdakileri içeren diğer kırma kusurları ile birlikte ortaya çıkabilir:
- Yakın görüşlülük (miyopi). Korneanın çok fazla kavisli olması veya gözün normalden uzun olması durumunda ortaya çıkar. Işık tam olarak retinaya odaklanmak yerine retinanın önüne odaklanır ve uzaktaki nesnelerin bulanık görünmesine neden olur.
- Uzak görüşlülük (hipermetrop). Korneanın çok az kavisli olması veya gözün normalden kısa olması durumunda ortaya çıkar. Etki, miyopluğun tam tersidir. Işık gözün arkasına odaklanmaz ve yakındaki nesnelerin bulanık görünmesine neden olur.
Astigmatın Belirtileri
Astigmat genelde genetik bir göz sağlığı sorunudur ancak gözde travma ve yaralanma gibi zayıf ışık kullanımı, televizyona yakın oturmak, şaşılık gibi nedenler bu rahatsızlığın ortaya çıkmasını veya ilerlemesine neden olabilir. Genel olarak erken doğmuş prematüre bebeklerde görülmektedir.
Astigmatın Belirtileri Nelerdir?
Astigmatın belirtileri kişiden kişiye ve hastalığın şiddetine göre değişebileceği gibi genel olarak aşağıdaki gibidir.
- Yakın ya da uzaktüm mesafelerde bulanık ya da çarpık görüş
- Göz yorgunluğu
- Şaşılık
- Gece görüş zorluğu
- Göz tahrişi
- Baş ağrısı
- Gözde sık sık arpacıkoluşması
- Blefarit (Uzun süren kirpik dibi iltihabı)
- Çift görme
Astigmatta ne zaman hekime başvurulmalıdır?
Yukarıda sayılan belirtilerden biri veya birkaçı oluştuğunda bir göz doktoruna başvurulmalıdır.
Çocuklar görüşlerinin bulanık olduğunu fark etmeyebilirler bu nedenle periyodik olarak göz hekimi kontrolleri ihmal edilmemelidir.
- Görme keskinliği değerlendirme testi
Görme keskinliği değerlendirme testinde belirli uzaklıktaki bir mesafeden üzerinde çeşitli şekillerin ve harflerin bulunduğu görme eşelinden yararlanılır. Görme keskinliği değerlendirme testinde önce bir göz kapatılır ve test edilir ardından diğer göz kapatılır ve test edilir. Bu yöntem ile hastanın gözlerinde herhangi bir kırma kusuru bulunup bulunmadığı tespit edilir
ASTİGMAT TEDAVİSİ
Hafif olduğu durumlarda tedavi gerekmeyebilir. Ancak daha şiddetli ise gözlük, kontakt lens ve lazer ameliyatı önerilir.
- Gözlük: Astigmatı olan bireylere, görüşü düzeltmek için öncelikle gözlük verilir. Tedavide kullanılan gözlük, özel bir silindirik lens içerir. Bu, merceğin belirli bölümlerinde ek güç sağlar. Genel olarak, her mesafeden net görüş sağlamak için tek görüşlü bir lens önerilir. Ancak, 40 yaş üstü, presbiyopiye sahip olan hastalar için çift odaklı veya kademeli ilave lens gerekebilir.
- Kontakt lens: Kontakt lenslerle, gözlüklerden elde ettiğinden daha iyi görüş elde eden bireyler de vardır. Kontakt lensler daha net bir görüş ve daha geniş bir görüş alanı sağlayabilir. Ancak doğrudan gözlere temas etmeleri nedeniyle göz sağlığını korumak için düzenli temizlik ve bakım gerektirir. Standart yumuşak kontakt lensler, astigmatın düzeltilmesinde etkili olmayabilir. Özel yumuşak torik kontakt lensler ise birçok astigmat türünü düzeltebilir. Sert gaz geçirgen kontakt lensler korneada iken normal şekillerini korudukları için, korneanın düzensiz şeklini telafi edebilir ve astigmatı olan insanlar için görüşü iyileştirebilir.
- Lazer ameliyatı: Astigmat, korneanın LASIK (lazer in situ keratomileusis) veya PRK (photorefraktif keratektomi) adı verilen yöntemler kullanılarak yeniden şekillendirilmesi ile de düzeltilebilir. Her iki yöntem de korneanın katmanlarından doku uzaklaştırılması yoluyla göz kusurunun tedavi edilmesini sağlar. PRK, korneanın ince olduğu ve bu nedenle LASIK uygulanamayan hastalarda tercih edilen daha karmaşık bir yöntemdir.
