Öksürük; boğazın ve solunum yollarının yabancı partiküller, mikroplar, tahriş edici maddeler, sıvılar ve mukustan temizlenmesini sağlayan doğal bir reflekstir.
Üç haftadan kısa süren öksürüğe akut öksürük denir. Akut öksürüğün en sık nedeni üst solunum yolu enfeksiyonlarıdır (boğaz enfeksiyonu-tonsillit, farenjit, larenjit, sinüzit).
Daha az sıklıkla olmakla birlikte akut bronşiolit ve zatürre gibi alt solunum yolu enfeksiyonları akut öksürüğün diğer nedenlerindendir.
Öksürüğe Ne İyi Gelir?
- Öksürüğün en iyi tedavisi bol su tüketimidir. Su tüketimi geniz akıntısının yoğunluğunu azaltır, solunum yollarındaki kuruluğu ve tahrişi önler, boğazı temizler.
- Oda havasının nemli tutulması (%40-%50) solunum yollarını rahatlatmaya yardımcı olabilir.
- Sıcak bir duş burun ve hava yollarını nemlendirip akıntıları incelterek öksürüğü azaltır.
- Balın öksürükteki etkinliği bilimsel olarak kanıtlanmıştır. Boğaz bölgesindeki tahrişi azaltmaya yardımcı olur. Öksüren çocuklarınıza bal vermek, ballı ılık su içirmek iyi gelecektir.
Ancak unutmayın, 1 yaşından küçük çocuklara bal vermiyoruz!
- Üst solunum yolu ve alt solunum enfeksiyonlarının seyrinde dışarıdan farkedilmese de burun akıntısı, burun tıkanıklığı, geniz akıntısı oldukça sık görülür. Bu nedenle öksüren çocukların burnunu serum fizyolojik ile temizlemek öksürüğü azaltmada ve iyileşme sürecini hızlandırmada oldukça etkilidir.
Öksürük Şurubu Kullanılmalı mı?
Öksürük vücudun doğal bir refleksidir.
Vücut öksürükle solunum yollarındaki yabancı partiküller, mikroplar ve akıntıyı temizlemeye çalışır.
Bu nedenle çocuk hekimleri olarak öksürüğü baskılayıcı ilaçları önermeyiz. Öksürüğün nedenini tedavi ederek öksürüğü iyileştirmek isteriz.
Ancak bazı durumlarda uzamış öksürük nedeniyle tahriş olan boğazı rahatlatacak, akıntıyı azaltacak ilaçlar kullanılabilir. Birçok öksürük şurubu küçük yaşlarda önerilmemektedir. Kullanılacak ilaçlar hastaya ve yaş grubuna göre değişebileceği için doktorunuza danışmadan çocuğunuza öksürük şurubu vermeyiniz!
Hangi durumlarda antibiyotik kullanılmalı?
Öksürüğe neden olan enfeksiyonların çoğu virüslere bağlı enfeksiyonlardır ve bu durumda antibiyotik etki etmez.
Ancak bazen bakteriyel enfeksiyonlar görülebilir veya virüs enfeksiyonlarına bakteriyel enfeksiyonlar eklenebilir. Bu durumlarda antibiyotik kullanılması gerekebilir.
Bu ayrım hastanın detaylı öyküsü, muayenesi ve gerekli durumlarda tetkikler birlikte değerlendirilerek yapılır.
Doktorunuz önermeden çocuğunuza antibiyotik vermeyiniz!
Ne Zaman Hekime Başvurmak Gerekir?
Muayene etmeden öksürüğün nedenini ve ciddiyetini anlamak mümkün değildir.
- Çocuğunuz 3 ayın altındaysa
- Hızlı nefes alıp veriyorsa
- Zor nefes alıp veriyorsa
- Beslenmesi bozulduysa/emmesi azaldıysa
- Genel durumu bozulduysa
en kısa zamanda çocuk doktoruna başvurun.
Uzamış Öksürük Nedir?
Üç haftadan uzun süren öksürük uzamış öksürük olarak kabul edilir. Üst ve alt solunum yolu enfeksiyonlarından sonra uzamış öksürük görülebilir. Destekleyici tedavilerle geçer.
Özellikle 8 haftadan uzun süren (kronik) öksürük altta yatan başka hastalıklar (reflü, astım, yabancı cisim aspirasyonu, verem, kistik fibrozis, kalp hastalıkları) açısından araştırılmalıdır.
Uzamış-kronik öksürük diyebilmek için öksürüğün kesintisiz olması gerekir. Kış döneminde sıkça hasta olan çocuklar birkaç gün iyileşip tekrar öksürmeye başladıklarında uzamış öksürük olarak değerlendirilmemelidir.
Çocuğunuzun 8 haftadan uzun süren kesintisiz öksürüğü varsa mutlaka çocuk doktoruna başvurun!
